مهم ترین دستگاه نصب شده در تاسیسات حرارت مرکزی بویلر آب گرم (دیگ آب گرم) می باشد که عمل انتقال حرارت حاصل از سوخت به آب را انجام می دهد و همانطور که مطلع می باشید. لازم به ذکر است علاوه بر سیستم های گرمایش دیگ های ابگرم یا آبداغ در صنایع مختلف نیز کاربرد فراوان دارد.
با تعاریف زیر با دیگ آبگرم بیشتر آشنا خواهید شد.
بویلر آب گرم یا دیگ آب داغ (بر اساس دمای سیال )
در دیگ آبگرم حداکثر دمای آب دیگ ۹۰ درجه سانتیگراد می باشد در صورتی که با افزایش فشار داخل دیگ و استفاده از سیستم انبساط بسته دمای آب داخل دیگ به بالای ۱۰۰ درجه سانتیگراد برسد به آن دیگ آبداغ می گویند حداکثر دمای آب در بویلر آب داغ معمولا تا ۱۳۰ درجه سانتیگراد می باشد. ( در دیگ آب داغ به دلیل فشار بالا و بسته بودن سیستم دمای آب افزایش یافته ولی تبدیل به بخار نمی شود. )
از دیگ های آب داغ در مواردی که دمای بالاتر از ۱۰۰ درجه سانتیگراد مورد نیاز است استفاده می گردد. مانند صنایع غذایی و لبنی (جهت به جوش درآوردن و پاستوریزه نمودن شیر )
دیگ آبگرم به چند دسته تقسیم می شود:
دیگ آبگرم تک پاس ، دوپاس ، کوره برگشتی ، سه پاس
براساس جنس بدنه بویلر آب گرم به دسته فولادی و چدنی تقسیم می شود.
دیگ های چدنی به روش ریخته گری و به صورت پره پره در کارخانه تولید شده و معمولا در محل مونتاژ می شود در صورتی که دیگ های فولادی از ورق و لوله های آلیاژی آتشخوار به صورت یکپارچه تولید می شود.
هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.ولی بطور کلی دیگ های فولادی دارای بازدهی و عمر طولانی تری هستند.
دیگ های چدنی حمل و نقل آنها راحتر است.
نکات انتخاب دیگ آبگرم فولادی
دیگ های آبگرم به علت نقش مهمی که در موتورخانه دارند از آن به عنوان قلب موتورخانه نام می برند.
يکي از مهمترين نکات در طراحي و توليد ديگ هاي آبگرم فولادي (آب گرم ، آب داغ و بخار) منطبق بودن کليه قسمت هاي ساخت، اجرا، قطعات، کنترل، دسترسي، تست و … با استانداردهاي مدون و شناخته شده است و همچنين نقشه هاي اجرايي ساخت و طراحي بويلر از برندهاي تاييد شده بين المللي است.
به عبارت ديگر صرف بهره گيري از نوع مرغوب فولادهاي آلياژي و لوله هاي آتش خوار گفته شده در بالا به تنهايي نمي تواند تضمين کننده عملکرد، راندمان و طول عمر مفيد بويلر باشد، بلکه لازم است ساخت بويلر با استفاده از نقشه هاي تاييد شده و نيز به روشهاي تعريف شده و مورد قبول استانداردهاي بين المللي انجام پذيرد.
اين نکته تا آنجا اهميت دارد که ساخت بويلر بدون نقشه هاي مدوّن و تاييد شده به هيچ وجه قابل توجيه نيست.
8 مورد از عواملی که باعث افزایش طول عمر دیگ های آبگرم فولادی می گردد :
- استفاده از سختی گیر رزینی مناسب با حجم آب در گردش سیستم گرمایشی و یا نصب رسوب زدا روی لوله های موتورخانه در سایز و تعداد کافی
- کیفیت تجهیزات جانبی دیگ های آبگرم از اهمیت ویژه ای برخورداربوده، بطوریکه نوع و کیفیت تجهیزات جانبی استفاده شده در دیگ های آبگرم یا آب داغ فولادی در عملکرد ، ایمنی ، طول عمر و راندمان این دیگ ها تاثیر بسزایی دارند .
در این میان به ذکر این نکته اکتفا می شود که برای جبران افت راندمان احتراق مشعل ها ، لازم است ظرفیت اسمی مشعل حدود 20% بیشتر از ظرفیت دیگ انتخاب شود.
- انتخاب تعداد و ظرفیت مناسب دیگ حرارت مرکزی ساختمان به نحوی که حتی در سردترین ایام سال ، جهت تامین گرمایش و آب گرم ساختمان ، دیگ حرارت مرکزی ملزم به کارکرد پیوسته و بدون وقفه نباشد.
نکته استفاده از دیگ فولادی آبگرم
(مثلاً در ساختمان های حساس خدمات عمومی مانند بیمارستانها ، هتل ها ، مراکز دولتی ، مجتمع های مسکونی بزرگ لازم است ظرفیت گرمایش مورد نظر روی یک دیگ آبگرم فولادی به تنهایی قرار نگیرد و علاوه بر آن همیشه یک دیگ آبگرم فولادی آماده ی کار بصورت رزرو برای مواقع اضطراری نیز در نظر گرفته شود.)
- تنظیم بودن شعله مشعل (آبی سوز بودن و جریان طولی مستقیم شعله مشعل در دیگ آبگرم فولادی)
- انتخاب مشعل با ظرفیت محاسبه شده مناسب گرمایش دیگ (حداکثر 20% بیشتر از ظرفیت دیگ آبگرم فولادی)
- در صورت استفاده از مشعل گازوئیل سوز ، نوع و زاویه پاشش سوخت از نازل گازوئیل مشعل ، بر اساس قطر و طول محفظه احتراق دیگ و بنا به پیشنهاد کارخانه سازنده دیگ تعیین می شود.
- محاسبه و اجرای دقیق دودکش از نظر قطر وارتفاع مکش دود با توجه به حجم هوای احتراقی
- انجام بازرسی ها و سرویس های دوره ای خصوصاً در رابطه با چگونگی و نحوه احتراق مشعل در دیگ آبگرم فولادی ، عملکرد صحیح سطح کنترلها ، شیر اطمینان ، ترموستات ها و ..ر
توضیحی درباره دیگ موتورخانه:
با توجه به اهميت موتورخانه ساختمان ها به عنوان مرکز تامين سرمايش و گرمايش و ايجاد رفاه حال ساکنين برای محل موتورخانه ساختمان نکاتی را رعایت کرد.
مکان موتورخانه ساختمان
موتورخانه جایی باشد که علاوه بر امکان رفت و آمد آسان، درب ورودي بزرگ جهت حمل تجهيزات مختلف، دارا بودن متراژ و مساحت مناسب جهت سهولت انجام عمليات نصب، بازرسي و تعميرات احتمالي، همچنين از نور کافي و تهويه مناسب هوا برخوردار باشد.
نصب حداقل يک شير اطمينان و يک ترموستات مستغرق (آگوستات مستغرق) با دامنه دمايي 30 تا 160 درجه سانتي گراد يا بيشتر (بر اساس دماي کار ديگ آب داغ) جهت تنظيم دماي ديگ و فرمان off – on به رله مشعل روي هر ديگ آب داغ الزامي مي باشد.
همچنین نصب ترمومتر مانومتر جهت نمايش دماي آب گرم موجود در ديگ و همچنين فشار سيستم گرمايش ساختمان روي هر ديگ آبگرم فولادي موتور خانه الزامي مي باشد.