دیگ آبگرم یا دیگ آب داغ (بر اساس دمای سیال )
حداکثر دمای آب بویلر آب گرم ۹۰ درجه سانتیگراد می باشد در صورتی که با افزایش فشار داخل دیگ و استفاده از سیستم انبساط بسته دمای آب داخل دیگ به بالای ۱۰۰ درجه سانتیگراد برسد به آن دیگ آبداغ می گویند حداکثر دمای آب در بویلر آب داغ معمولا تا ۱۳۰ درجه سانتیگراد می باشد. ( در دیگ آب داغ به دلیل فشار بالا و بسته بودن سیستم دمای آب افزایش یافته ولی تبدیل به بخار نمی شود. )
تعریف کلی دیگ آب گرم
دیگ آب گرم به گونه ای طراحی شده که انرژی گرمایی ناشی از احتراق مشعل به آب درون دیگ انتقال داده می شود. آب گرم تولید شده توسط پمپ درون سیستم به چرخش در می آید. با توجه به اینکه آب توانایی ذخیره انرژی حرارتی حاصل از کارکرد دیگ آبگرم را دارد.
در نتیجه می‌تواند با انتقال آن به مکان هدف گرما را انتقال دهد. در انتها آب با دمای پایین مجدد به دیگ برگشت داده می شود.
کاربرد دیگ آبگرم
کاربرد دیگ آبگرممهم ترین کاربردش تامین گرمایش مورد نیاز سیستم حرارت مرکزی ساختمان می باشد. البته کاربردهای دیگ آبگرم محدود به خانه و سیستم‌های گرمایشی منازل نمی‌شود و در صنعت نیز کاربردهای فراوانی دارد، به گونه‌ای که در بسیاری از کارخانه‌ها و حتی نیروگاه‌ها شاهد استفاده از این دیگ‌های آبگرم هستیم.
تامین آب گرم بهداشتی، به میزان کافی و با دمای مناسب یکی از نیازهای اساسی و ضروری مراکز صنعتی،کارخانه ها، و ساختمان های مسکونی است.
انواع دیگ آبگرم
از نظر جنس دیگ می‌توان به دو بخش چدنی و فولادی تقسیم کرد:
دیگ آبگرم چدنی: این دیگ‌ها از پره‌های چدنی که به وسیله‌ی تکنیک‌های ریخته گری چدن ساخته شده‌اند، تولید می‌شوند. ظرفیت حرارتی این دیگ‌ها با تعداد پره‌ها ارتباط مستقیم دارند.
دیگ آبگرم فولادی: فولاد آتش‌خوار و مقاوم در برابر حرارت ماده‌ی اصلی برای ساخت این دیگ‌ها هستند. راندمان این دیگ‌ها بسیار بالاست ولی وزن بالای آنها کمی کار پیاده سازی آنها را مشکل می‌کند.
تفاوت دیگ آبگرم فولادی واترتیوب با فایرتیوب
- در دیگ های فایرتیوپ جریان شعله و دود حاصل از احتراق با عبور از درون لوله ها و پاس های بویلر گرمای خود را به آب دیگ منتقل می کنند. اما در دیگ های واترتیوپ (مانند بویلر های نیروگاهی) حرارت و گرمای مشعل ها فضای اصلی دیگ را اشغال می کنند و آب درون لوله ها گرم می شود.(دیگ های واترتیوپ در ظرفیت های بسیار بزرگ تولید می شوند)
فشار کار در دیگ فولادی واترتیوب و فایرتیوب
- دیگ فولادی واترتیوب یا همان دیگ لوله آبی (Water tube boiler) از انواع بویلرهای فولادی است که برای کار در فشارهای بالا ساخته می شوند. این نوع دیگ ها در نیروگاه ها تا دمایی بالغ بر ۵۵۰ درجه سلسیوس و در فشار کار بیش از 100 بار تولید بخار می کنند. اما فشار کار در دیگ های فایر تیوب حداکثر 30 بار می‌باشد. دیگ های فایبرتیوب دارای لوله های فولادی بلندی هستند که گازهای داغ تولید شده در کوره ی آنها، از درون این لوله ها عبور کرده و آبی که باید به بخار یا آب داغ تبدیل شود، اطراف آنها جریان داشته و سیرکوله می شود.
- بویلرهای فایرتیوب نسبت به هزینه ساخت دارای راندمان بالایی می باشند و تعمیر و نگهداری این نوع از بویلرها آسان تر از نوع بویلرهای واترتیوب است.
تجهیزات موتورخانه دیگ آبگرم (بویلر) چیست؟
تجهیزات موتورخانه دیگ آبگرم یا اتاق بویلر (Boiler Room) عبارتند از:
- دیگ آبگرم (بویلر) با مشعل گازی یا گازوئیلی
- مخزن ذخیره گازوئیل و آبگرم مصرفی یا تاسیسات گازرسانی
- مخازن انبساط باز یا بسته
- الکترو پمپ خطی یا زمینی جهت سیرکوله آبگرم
بویلر آب گرم در موتورخانه
در یک موتورخانه آبگرم لوله رفت آب گرم از قسمت بالای دیگ آب گرم (بویلر) به کلکتور رفت آب گرم متصل می شود.
از کلکتور رفت، لوله رفت آب گرم به مخزن دو جداره و لوله رفت آب گرم به طرف رادیاتور های ساختمان، انشعاب گرفته شده است.
آب گرم ورودی به جداره خارجی مخزن دو جداره، پس از تبادل حرارت با آب درون استوانه میانی، از طریق لوله برگشت آب گرم به کلکتور برگشت متصل می گردد.
محل ایده آل برای نصب دیگ آبگرم
محل نصب دیگ آب گرم باید کاملا تراز باشد تا هیچ نیروی اضافی به پمپ و مشعل وارد نشود. اگر تراز نباشد در درازمدت شاهد شکستگی لوله‌ها و آسیب دیدن اتصالات خواهیم بود. علاوه بر تراز بودن دیگ باید حداقل ۱۰ سانتی متر از کف زمین فاصله داشته باشد. داشتن جریان هوای مناسب هم برای انجام بهتر عملیات احتراق الزامی است.
توصیه های مهم نصب دیگ آبگرم فولادی
- نصب دستگاه سختی گیر آب یا رسوب زدا در موتورخانه الزامیست.
- با توجه به اینکه نصب کلیه تجهیزات اصلی موتورخانه و از جمله دیگ حرارت مرکزی روی فونداسیون بتنی از قبل اجرا شده با ابعاد مناسب طبق پلان جانمایی و دقیقا در محل قرار گرفتن تجهیزات انجام می پذیرد، لذا قبل از نصب تجهیزات اصلی موتورخانه از جمله دیگ آبگرم فولادی نسبت به تعبیه فونداسیون بتنی مورد نیاز، طبق ابعاد و استانداردهای تعریف شده، اقدام نمایید.
- نصب ترمومتر مانومتر جهت نمایش دمای آب گرم موجود در دیگ و همچنین فشار سیستم گرمایش ساختمان روی هر دیگ آبگرم فولادی موتور خانه الزامی است.
- نصب ترموستات مستغرق (آگوستات مستغرق) با دامنه دمایی 30 تا 90 درجه سانتی گراد (و یا 30 تا 110 درجه سانتی گراد) جهت تنظیم دمای دیگ و فرمان off-on به رله مشعل روی هر دیگ آبگرم فولادی الزامی است.
- همچنین نصب حداقل یک شیر اطمینان و حداقل یک ترموستات مستغرق (آگوستات مستغرق) با دامنه دمایی 30 تا 160 درجه سانتی گراد یا بیشتر (بر اساس دمای کار دیگ آب گرم یا آب داغ) جهت تنظیم دمای دیگ و فرمان off – on به رله مشعل روی هر دیگ آب گرم یا آب داغ الزامی است.